Στις αρχές της δεκαετίας του 1940 η τέχνη της κοσμηματοποιίας διακόπηκε με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα πολύτιμα μέταλλα και ειδικά η πλατίνα ήταν σπάνια και σε πολλές περιπτώσεις απαγορευόταν να χρησιμοποιηθούν για οποιοδήποτε λόγο εκτός από στρατιωτικούς σκοπούς. Έτσι ο διαθέσιμος χρυσός έπρεπε να αξιοποιηθεί οπότε οι κοσμηματοποιοί δημιούργησαν ένα κράμα με υψηλότερο ποσοστό χαλκού για τις κατασκευές τους, με αποτέλεσμα τα κοσμήματα να αποκτήσουν μια ελαφρώς κοκκινωπή χροιά.
Χαρακτηριστικά ρετρό εποχής
Το χαρακτηριστικό των κοσμημάτων της εποχής είναι οι μεγάλες επιφάνειες από χρυσό αλλά με το ελάχιστο δυνατό βάρος. Ο χρυσός, ως πολύ ελάσιμο μέταλλο, βοηθούσε σε αυτές τις πολύ ελαφριές μα εντυπωσιακές δημιουργίες. Επινοήθηκαν τεχνικές για την δημιουργία όλο και λεπτότερων φύλλων χρυσού που μερικές φορές εφαρμοζόταν επάνω σε βασικό μέταλλο. Επίσης οι χρυσοχόοι συχνά έπαιζαν με τα φινιρίσματα στα κοσμήματα για να δημιουργούν ενδιαφέρουσες υφές και αντιθέσεις με ματ και γυαλιστερούς συνδυασμούς.
Τα σχέδια των retro κοσμημάτων ήταν επηρεασμένα από τις συνθήκες της εποχής. Οι αλυσίδες tubogas έκαναν δυναμική εμφάνιση και χρησιμοποιήθηκαν σε περιδέραια, βραχιόλια και ζώνες, συχνά στολισμένες με ένθετα κλιπ και καρφίτσες. Ένα χαρακτηριστικό κόσμημα της εποχής ήταν το βραχιόλι ludo. Αυτό αποτελούταν από στοιχισμένες ορθογώνιες ή εξαγωνικές πλάκες σε στυλ πλινθοδομής, συχνά με μικρούς πολύτιμους λίθους όπως ρουμπίνια και ζαφείρια, και με μεγάλο, εντυπωσιακό διακοσμητικό κούμπωμα.
Λόγω του πολέμου η ροή των πολύτιμων λίθων από τις περιοχές εξόρυξής τους ήταν ελάχιστη ή ανύπαρκτη και ο κόσμος συχνά κατέφευγε στην αναδιαμόρφωση των υπαρχόντων κοσμημάτων τους και την ανακύκλωση του μετάλλου και των λίθων που είχαν στα προπολεμικά τους αποθέματα. Είναι η εποχή που οι συνθετικές πέτρες εμφανίζονται ευρέως στα κοσμήματα, συνήθως σε μικρά μεγέθη, καθώς οι μεγάλοι φυσικοί λίθοι ήταν εξαιρετικά σπάνιοι. Αντιθέτως, χαλαζίες όπως σιτρίν και αμέθυστοι αλλά και τοπάζια και ακουαμαρίνες συναντώνται σαν κεντρικοί λίθοι σε πολύ μεγάλα μεγέθη. Το pave’ δέσιμο ήταν πολύ στην μόδα καθώς επέτρεπε στους κοσμηματοποιούς να γεμίσουν μεγάλες επιφάνειες με μικρές πέτρες κ έτσι να χαρίσουν λαμπρότητα στα κοσμήματά τους. Το σμάλτο επανήλθε δυναμικά για να αντικαταστήσει τα χρώματα από τους πολύτιμους λίθους που ήταν αδύνατο να χρησιμοποιηθούν.
Όπως σε κάθε ευκαιρία στην ιστορία του κοσμήματος, έτσι και τώρα, τα κοσμήματα χρησιμοποιήθηκαν για να φέρουν συμβολισμούς και μηνύματα. Ο πατριωτισμός έγινε κεντρικό θέμα του σχεδίου κοσμημάτων. Κοσμήματα με μικρούς λίθους στα εθνικά χρώματα, καρφίτσες για καλή τύχη και άλλα μηνύματα υποστήριξης κυκλοφορούσαν παντού. Μοτίβα όπως στρατιώτες, όπλα, θωρακισμένα οχήματα και αεροπλάνα παρατηρούνται συχνά. Χαρακτηριστικό μοτίβο της εποχής είναι τα πουλιά που συμβολίζουν την ελευθερία και τη απελευθέρωση. Υπερβολικό φτέρωμα και έντονα χρώματα αποδόθηκαν πανέμορφα με σμάλτο και πολύτιμους λίθους. Τίγρεις, λιοντάρια και πάνθηρες ξεφυτρώνουν παντού, όπως και άλογα, σκυλιά και γάτες, αλλά και λουλούδια, φρούτα και λαχανικά και παρατηρείται μια επιστροφή στον νατουραλισμό.
Η κίνηση στα κοσμήματα
Την εποχή ρετρό παρατηρείται και μια νέα διάσταση στα κοσμήματα, η κίνηση. Τα κλαδιά γίνονται εύκαμπτα, τα φτερά από τα έντομα αποκτούν μια ελαφριά δόνηση και τα πέταλα από τα τρισδιάστατα λουλούδια κινούνται αρμονικά. Τα charm bracelets, τα αλυσιδωτά βραχιόλια από τα οποία κρέμονται διάφορα μοτίφ και εμπλουτιζόταν με τον καιρό, στόλιζαν τους καρπούς των γυναικών.
Η larger-than-life αισθητική είναι στο επίκεντρο της μόδας στα κοσμήματα τα οποία γίνονται όλο και πιο μεγάλα και τολμηρά όσο προχωρούμε προς την δεκαετία του 1950. Πομπέ δαχτυλίδια , εντυπωσιακά σκουλαρίκια, φανταχτερά χρυσά choker και άλλου είδους περιδέραια, μεγάλες καρφίτσες και ογκώδη βραχιόλια που συχνά έκρυβαν και έναν μηχανισμό ρολογιού μέσα στο σχέδιό τους, έλαμπαν με τόλμη στα γυναικεία σώματα και ρούχα.
Εκτός από τα κοσμήματα, η retro είναι η εποχή των πολύτιμων αξεσουάρ. Θήκες για πούδρα και κραγιόν, αναπτήρες αλλά και πολύτιμα minaudière ήταν μέρος της μόδας την δεκαετία του 1940, κατά την οποία συναντούμε μερικά από τα πιο ευρηματικά και όμορφα αξεσουάρ κατασκευασμένα από πολύτιμα υλικά που φτιάχτηκαν ποτέ.
