Η καρφίτσα είναι ίσως το πιο χρηστικό από τα κοσμήματα, μαζί με τα μανικετόκουμπα. Πρόκειται για ένα κόσμημα που στην μπροστινή του πλευρά έχει παραστάσεις όλων των ειδών διακοσμημένες με πολύτιμους λίθους ή κατασκευασμένες από πολύτιμα μέταλλα χωρίς πέτρες, και στην πίσω πλευρά έχει βελόνα και συνήθως κάποιο κούμπωμα για να μπορεί να εφαρμόζεται επάνω στα ρούχα ή όπου αλλού θέλουμε να την καρφιτσώσουμε για να διακοσμήσουμε κάποιο αντικείμενο ή και το χτένισμά μας.
Οι καρφίτσες αναπτύχθηκαν από το ρωμαϊκό κούμπωμα του χιτώνα, την λεγόμενη fibula, που ήταν παρόμοιο με την σημερινή παραμάνα, και φοριόταν στις περιοχές που αποτελούσαν μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Στην αρχαία Ελλάδα άνδρες και γυναίκες φορούσαν καρφίτσες στα ενδύματά τους. Στις περιοχές με βαρύτερο κλίμα, η καρφίτσα έγινε το κατ’ εξοχήν κόσμημα καθώς λειτουργούσε συνήθως ως συνδετικό στοιχείο που συγκρατούσε ένα πανωφόρι όπως έναν μανδύα ή μια κάπα. Μέχρι τον 19ο αιώνα η καρφίτσες χρησιμοποιούταν ευρέως σαν δείγμα πλούτου του ατόμου που τις φορούσε, και αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι την ενδυμασίας των μελών βασιλικών και αριστοκρατικών οικογενειών. Σταδιακά, οι καρφίτσες αντικαταστάθηκαν από τα κουμπιά και τα υπόλοιπα συνδετικά στοιχεία της ενδυμασίας, χωρίς όμως να χάσουν ποτέ την δημοτικότητά τους. Αντιθέτως μετατράπηκαν σε πολύτιμο αξεσουάρ έκφρασης μόδας και προσωπικού στυλ.
Οι καρφίτσες κυκλοφορούν σε αμέτρητα σχέδια και σχήματα. Μπορεί να έχουν την βελόνα κρυμμένη στο πίσω μέρος τους και η μπροστινή όψη να είναι καλυμμένη με το διακοσμητικό στοιχείο, ή να έχουν μια μακριά βελόνα στην κορυφή της οποίας βρίσκεται το διακοσμητικό μοτίβο. έχουν κατασκευαστεί σε πολλά διαφορετικά σχήματα. Ανά τους αιώνες, και ανάλογα με την περιοχή συναντάμε πολλά διαφορετικά στυλ στο διακοσμητικό στοιχείο.
Οι διάφοροι πολιτισμοί χρησιμοποιούσαν τις καρφίτσες σαν σύμβολα που πρόβαλαν τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της κουλτούρας τους, ενώ με την πάροδο των χρόνων η καρφίτσα μετατράπηκε όλο και περισσότερο σε ατομικό διακοσμητικό στοιχείο με επιλογές σε σχέδια που επέλεγε ο κάθε ιδιοκτήτης. Οι ροζέτες, κυκλικά σχέδια που μοιάζουν με λουλούδια είναι από τα πιο διαχρονικά σχέδια που συναντούμε σε όλους τους πολιτισμούς. Συμμετρικά επαναλαμβανόμενα σχέδια, παραστάσεις της φύσης με ζώα και φυτά, αλλά και θρησκευτικά σχέδια είναι μερικά μοτίβα που χρησιμοποιούνται συχνά. Αστέρια, ημισέληνοι, όμορφα έντομα όπως πεταλούδες, καρδιές, σκήπτρα, πουλιά, φύλλα , κλαδιά και λουλούδια, χρυσές μπάρες και τόξα είναι μερικά από τα πιο δημοφιλή σχέδια για καρφίτσες.
Διάφορες τεχνικές κατασκευής και πολύτιμα μέταλλα όπως ο χρυσός και ο λευκόχρυσος, πολύχρωμο σμάλτο, διαμάντια και χρωματιστοί πολύτιμοι λίθοι , είναι τα βασικά υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή κοσμημάτων-καρφιτσών. Η καρφίτσα είναι από τα πιο κλασσικά και διαχρονικά κοσμήματα που φοριούνται από όλες τις ηλικίες, άνδρες και γυναίκες, και από ανθρώπους με διαφορετικά στυλ καθώς είναι από τα πιο εύχρηστα κοσμήματα που μπορεί να δώσουν λάμψη και στυλ σε όλα τα ντυσίματα. Από το πιο πρωινό outfit στο πιο επίσημο, μια καρφίτσα μπορεί να είναι το στοιχείο που θα κάνει την διαφορά στην εμφάνισή σας. Μπορείτε να τις καρφιτσώσετε στο πουκάμισο ή το σακάκι σας, να δέσετε το φουλάρι σας με μια καρφίτσα, να χρησιμοποιήσετε μια λαμπερή καρφίτσα για να στολίσετε το χτένισμά σας ή κάποιο αξεσουάρ σας, να περάσετε την καρφίτσα από μια αλυσίδα και να την φορέσετε σαν μενταγιόν στον λαιμό σας, να επιλέξετε να φορέσετε μια καρφίτσα σαν κεντρικό κομμάτι του ντυσίματος σας, είτε να συνδυάσετε πολλές καρφίτσες μαζί, είναι σίγουρο πως οι καρφίτσες θα απογειώσουν το στυλ σας!
Εύα Κουντουράκη GG, AJP, JBM
Γεμολόγος-Αδαμαντολόγος, Σύμβουλος Κοσμημάτων
